50’li, 60’lı ve 70’li yıllar, döviz işlemlerinin bugün gibi serbest olmadığı, üzerinde bir dolar bulundurmanın suç sayılıp kişilerin tutuklandığı yıllardı. Bu yıllarda gazetelerin ilk sayfaları döviz kaçakçılığı haberleri ve fotoğraflarıyla doluydu. Bu haberlerde yer alan isimlerden en önemlisi Ruben Asa idi. Bu çalışma Asa’nın yıllar boyu süren davalarını, Sultanahmet Hapishanesi’nden firar edip önce Yunanistan’a sonra İsrail’e kaçışını, akabinde İsrail’deki dolambaçlı hayatını anlatmakta. 

  

 

 

 

 

Künye

Kitabın Adı:	Ruben Asa – Cambaz Bir Tüccarın Hayat Hikâyesi
Yazan:	Rıfat N. Bali
Dizi Adı:	Tarih: 481
Yayın Yılı:	2023
Sayfa:	420
Ebat:	13,5 x 21 cm.
Kağıt:	Enzo
Kapak:	Cevdet Mehmet Kösemen
Cilt/Kapak:	250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk
ISBN/Barkod:	9786258472653

İÇİNDEKİLER 

KISALTMALAR ......................................................................................  13

KAYNAKLAR HAKKINDA İZAHAT ...............................................  15

GİRİŞ ..........................................................................................................  21

BÖLÜM I

ELLİLİ YILLARDA
TÜRKİYE EKONOMİSİ

1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında
Kanun ..................................................................................................  25

14 Sayılı Kararın Kabulü  ....................................................................  26

Erhan Bener ve Nejat Gülen'in Anılarında Ellili Yıllarda
Ekonomi ..............................................................................................  27

1930-1989 Dönemi Dış Ticaret Mevzuatı ve Kambiyo Rejimi ....  31

..... - İdris Küçükömer'in Değerlendirmesi  .....................................  36

..... - Hilmi Özgen'in Değerlendirmesi ...............................................  36

..... - Orhan Pekin'in Değerlendirmesi ...............................................  38

Basında Yer Alan Döviz Kaçakçılığı Olayları ................................  40

Döviz Kaçakçısı Hayk Mineyan'ın Hikâyesi ...................................  58

Döviz Kaçakçılarını Dolandıran Güney Zobu ................................  60

Ergun Göze'nin Anılarında "Ahlaksız Tüccarlar" .......................  61

Kaçakçılığı Önleme Çabaları ..............................................................  62

Prof. Memduh Yaşa'nın Yazıları  .......................................................  68

Milli Korunma Kanunu ........................................................................  73

Altmışlı Yıllarda Döviz Kaçakçılığı ...................................................  76

 

BÖLÜM II

TAHKİKAT SAFHASI

Kim Kimdi? ..............................................................................................  79

Ruben Asa ve Şirketleri .........................................................................  82

Röne Sarfati ile Evliliği .........................................................................  84

Gözaltına Alınması .................................................................................  85

İlk Haberler 30 Mart-30 Nisan 1956 ..................................................  86

..... - Yeni İstanbul Gazetesi ...................................................................  86

..... - Vatan Gazetesi .................................................................................  89

..... - İstanbul Ekspres Gazetesi .............................................................  91

..... - Vatan Gazetesi .................................................................................  92

..... - Akis Dergisinin Haberi .................................................................  94

Tahkikat Sona Eriyor ............................................................................  99

Yeni Kaçakçılık Vakaları .....................................................................  99

BÖLÜM III 

DAVALARIN SEYRİ

İlk Duruşma - 2 Mayıs 1956 ...............................................................  103

..... - Sanıklar Hakkında Düzenlenen İddianame .........................  105

..... - Ruben Asa ve Diğer Sanıkların İfadeleri ..............................  109

İkinci Duruşma - 3 Mayıs 1956 .........................................................  113

Yeni Davalar ve Tutuklamalar - 5 Mayıs 1956 ............................  119

Üçüncü Duruşma - 7 Mayıs 1956 .....................................................  119

Dördüncü Duruşma – 18 Mayıs 1956 ..............................................  126

Beşinci Duruşma - 30 Mayıs 1956 ....................................................  127

Altıncı Duruşma – 6 Haziran 1956 ..................................................  128

Yeni Bir Dava – 18 Haziran 1956 .....................................................  129

Yedinci Duruşma – 20 Haziran 1956 ...............................................  129

Üç Yeni Dava Açılıyor – 22 Haziran 1956 .....................................  129

Sekizinci Duruşma – 11 Temmuz 1956 ...........................................  130

Dokuzuncu Duruşma – 27 Temmuz 1956 ......................................  130

Onuncu Duruşma – 17 Ağustos 1956 ..............................................  130

Diğer Duruşmalar .................................................................................  131

..... - 7 Eylül 1956 Tarihli Duruşma ..................................................  131

..... - 10 Eylül 1956 Tarihli Duruşma ................................................  131

..... - 17 Ekim 1956 Tarihli Duruşma ...............................................  131

..... - 20 Ekim 1956 Tarihli Duruşma ...............................................  131

..... - 27 Ekim 1956 Tarihli Duruşma ...............................................  132

..... - 2 Aralık 1956 Tarihli Duruşma ................................................  132

..... - Avukat Yakim Bahar'ın Duruşması  ......................................  133

..... - 10 Nisan 1957 Tarihli Duruşma ...............................................  134

..... - 16 Nisan 1957 Tarihli Duruşma ...............................................  134

..... -  19 Nisan 1957 Tarihli Duruşma ..............................................  138

..... -  5 Temmuz 1957 Tarihli Duruşma ..........................................  138

..... - 16 Temmuz 1957 Tarihli Duruşma .........................................  138

..... -  10 Nisan 1958 Tarihli Duruşma ..............................................  139

..... - 15 Mayıs 1958 Tarihli Duruşma ..............................................  139

..... - 3 Temmuz 1958 Tarihli Duruşma ...........................................  139

..... -  10 Temmuz 1958 Tarihli Duruşma ........................................  139

..... - 3 Temmuz 1959 Tarihli Duruşma  ..........................................  140

..... - 28 Kasım 1959 Tarihli Duruşma .............................................  141

..... - 4 Mart 1960 Tarihli Duruşma ..................................................  141

..... - 21 Eylül 1961 Tarihli Duruşma  ..............................................  142

..... - 10 Şubat 1962 Tarihli Duruşma ...............................................  142

..... - 27 Ekim 1962 Tarihli Duruşma  ..............................................  143

Toplam Mahkûmiyet Ne İdi? ............................................................  143

 

BÖLÜM IV

RÖNE ASA VE AVUKAT JAK MİZRAHİ'NİN
EVLİLİĞİ

Jak Mizrahi Kimdi? .............................................................................  145

Jak Mizrahi'yi Tanımış Olanların Anıları ....................................  146

..... - Avukat Gevher Çağlayan  (?-1998) ........................................  146

..... - Avukat Nil Tunca (1949-) ..........................................................  148

..... - Kızı Valli Berker (1946-)  ..........................................................  153

Röne Asa ile Evliliği .............................................................................  153

Max Frumkin'in Hatıratı ...................................................................  154

Boşanmanın Ruben Asa Üzerindeki Etkisi  ..................................  156

Kızkardeşi Nelika Bahar'ın Sözleri .................................................  157

Cüneyt Arcayürek'in Yorumu  .........................................................  158

 

BÖLÜM V

AF KANUNLARI

İlk Af Kanunu – Kabul Tarihi 26 Ekim 1960 ...............................  161

İkinci Af Kanunu – Kabul Tarihi 23 Şubat 1963 .........................  162

Üçüncü Af Kanunu – Kabul Tarihi 3 Ağustos 1966 ...................  162

..... - Hürriyet'te Yayınlanan Açık Mektup  ....................................  171

..... - Cumhuriyet'e Gönderdiği Mektup ..........................................  172

..... - Orhan Kemal'in Açık Mektubu ...............................................  174

..... - Refik Erduran'ın Yazısı  ............................................................  176

..... - Bülent Ecevit'in Demeci .............................................................  177

..... - Sara Asa ile Mülakat ..................................................................  179

..... - Sara Asa ile İkinci Mülakat ......................................................  180

Yayınlanan Açık Mektuplar ..............................................................  186

..... - Cumhuriyet Gazetesi ...................................................................  186

..... - ABC Gazetesi .................................................................................  188

..... - Milliyet Gazetesi ...........................................................................  188

Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a Başvuruları ..............................  189

..... - 7 Kasım 1967 Tarihli Dilekçe ...................................................  190

..... - 7 Kasım 1967 Tarihli Dilekçe ile İlgili Mütâlaa ..................  192

..... - 26 Mart 1968 Tarihli Dilekçe ....................................................  197

..... - 26 Mart 1968 Tarihli Dilekçe ile ilgili Mütâlaa ...................  205

 

BÖLÜM VI

SULTANAHMET HAPİSHANESİ'NDE HAYAT

Sultanahmet Hapishanesi – Kısa Bilgiler .......................................  207

..... - Musa Anter'in Anılarında Hapishane Hayatı ......................  208

..... - Yaşar Kaya'nın Anıları ..............................................................  209

..... - Orhan Kantoğlu'nun Kaleminden Sultanahmet Cezaevi .  211

Beşinci Koğuş'un Mahkûmları .........................................................  213

..... - Hikmet Küçük'ün Anılarında Ruben Asa ............................  216

..... - Şadi Alkılıç'ın Anılarında Ruben Asa ....................................  225

Ruben Asa'nın Sıhhi Durumu ...........................................................  229

Ruben Asa'nın Hapishane Hayatı ....................................................  231

 

BÖLÜM VII 

FİRARIN KRONOLOJİSİ VE TEPKİLER

Firarın Kronolojisi ...............................................................................  235

Firarın Basında Yarattığı Tepkiler .................................................  251

İslamcı Basının Olumsuz Tepkileri .................................................  251

..... - Mehmed Şevket Eygi ..................................................................  251

..... - M. Şahap Tan ................................................................................  253

Firarı Haklı Bulan Tepkiler ...............................................................  254

..... - Falih Rıfkı Atay ............................................................................  254

..... - Akşam Gazetesinin Başyazısı ....................................................  255

Meseleye Soğukkanlı Yaklaşanlar ...................................................  256

 

BÖLÜM VIII 

FİRAR SONRASINDA
DÖVİZ KAÇAKÇILIĞI VAKALARI

Haberler Seçkisi ....................................................................................  261

İslamcı ve Milliyetçi Basında Tepkiler  ..........................................  262

-   "Ruben Asa ve Mıgırdiç Şellefyan Birlikte
Döviz Kaçırıyorlar" Haberi ..................................................  267

 

BÖLÜM IX

İSRAİL'DEKİ HAYATI, TİCARİ FAALİYETLERİ
VE DAVALARI

Cüneyt Arcayürek Ruben Asa'yı Arıyor ........................................  269

Hürriyet'in "Ruben Asa Tel Aviv'de" Haberi ..............................  270

İsrail'deki Yeni Hayatı ........................................................................  271

Ticari Faaliyetleri .................................................................................  272

 ....  - R. Asa Pladot Limited ...............................................................  274

 ....  -  Shira Building Trading and Marketing Ltd. .....................  276

 ....  - Ram Metal and Building Industries Ltd. .............................  276

 ....  - Gayrimenkul Geliştirme Projesi ............................................  279

 ....  - Ram'ın Finansman Darboğazı ................................................  280

 ....  - İthalat İşlemlerinde Sahtekârlık – 1990-1992 .....................  283

İsrail'den Kaçış – 1992-1993 ..............................................................  283

Ram Industries'in İflası - 1993 ..........................................................  285

 ....  - Ram Industries'in Satılması - 1995 ........................................  285

 ....  - BBVA Bankası'nın Açtığı Dava – 1995 .................................  286

 ....  - Ruben Asa'nın İsrail'de Yargılanması –
Mayıs 1999 ........................................................................................  287

 ....  - Yediemin Heyetinin İddiasıa – 2005 ......................................  288

Avukat Shmuel Saadiya'nın Açtığı Dava – 2005 ..........................  289

Ruben Asa'nın Avukat Shmuel Saadiya'ya
Açtığı Dava – 2006-2013 ...............................................................  290

Bankaların Açtıkları Davalar ...........................................................  292

-    Ziraat Bankası'nın Standart Chartered Bank'a
Açtığı Dava  .................................................................................  292 

-   Polska Morska Deniz Nakliye Şirketi'nin
Banque Nationale de Paris'ye Açtığı Dava .........................  294

-   Banco Exterior (Suiza) SA'nın Zeğluga Polska SA
Aleyhine Açtığı Davası .............................................................  295

- Alfa Accia'dan İthal Edilen Çelikler ....................................  296

SONUÇ YERİNE ...................................................................................  297

ZAMAN DİZİNİ .....................................................................................  303

GÜNÜMÜZ MEDYASINDA RUBEN ASA'NIN
HATIRLANMASI ...........................................................................  311

AVUKAT NECDET ÇOBANLI'NIN (1921-2012)
"TÜRK PARASININ KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA
KANUN" İLE İLGİLİ ANISI ........................................................  313

EKŞİ SÖZLÜK'TE YER ALAN "RUBEN ASA" MADDESİ ......  315

ALBÜM ....................................................................................................  317

KAYNAKÇA ..........................................................................................  387

DİZİN .......................................................................................................  407