Bu kitapta Tanzimat döneminden itibaren para-kredi sisteminde yaşanan değişimler doğrultusunda bankacılık alanında yaşanan kurumsal gelişmeleri hangi faktörlerin belirlediği, merkez bankasının kurulma süreci ve bu süreçte yaşanan gelişmelerin nasıl bir yön izlediği ele alınmaktadır.
Galata Bankerleri, Osmanlı Devleti’nin altına girdiği ağır dış borç yükü ve yabancı sermayeli bankacılık hareketi; II. Meşrutiyet döneminde İttihatçıların izlediği milli iktisat politikasının bir yansıması olarak yerli sermayeli bankaların kurulması; Osmanlı Bankası’na alternatif arayışları ve Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası deneyimi; Erken Cumhuriyet döneminde milli bankacılık hareketinin hız kazanması; Osmanlı Bankası’nın yerine bir Merkez Bankası’nın kurulması ana konu başlıklarını oluşturmaktadır.
Künye
Kitabın Adı: |
Tanzimat’tan Cumhuriyet'e Parasal Alanda Kurumsal Düzenlemeler:Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası |
Yazan: |
Arzu Varlı Bînagul |
Dizi Adı: |
Tarih: 462 |
Yayın Yılı: |
2022 |
Sayfa: |
199 |
Ebat: |
13,5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo 70 gr. |
Kapak: |
Cevdet Mehmet Kösemen |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
978-625-8472-41-7 |
İÇİNDEKİLER
TABLO LİSTESİ ................................................................................................................ 9
ŞEKİL LİSTESİ ................................................................................................................... 9
KISALTMALAR ............................................................................................................... 11
ÖNSÖZ ................................................................................................................................... 13
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 15
1.
TANZİMAT DÖNEMİ EKONOMİSİ:
PARA ve KREDİ KURUMLARININ ORTAYA ÇIKIŞI
Tanzimat Dönemi Öncesi Osmanlı Devleti Ekonomisi ............................. 19
1838 İngiliz Ticaret Anlaşması ve Tanzimat Ekonomisi ......................... 21
Para ve Kredi Alanında Yapılan Kurumsal Düzenlemeler .................. 32
Para Rejiminde Tanzimat'la Beraber Yaşanan Dönüşüm ...................... 32
İlk Kredi Kurumu: Galata Bankerleri (Galata Sarrafları) .................... 38
Modern Bankacılık Hareketinin Başlaması .................................................. 42
Dersaadet Bankası (Banque de Constantinople) ........................................ 45
Bank-ı Osmanî (Ottoman Bank) .......................................................................... 51
Bank-ı Osmanî Şahane Şahane (Osmanlı Bankası) .................................. 53
Dış Borçlanma ve Düyun-u Umumiye İdaresi'nin Kurulması ............. 64
2.
MİLLİ İKTİSAT VE BANKACILIK
Milli İktisat Politikası ve Bankacılık Üzerindeki Etkileri ....................... 75
Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası ................................................................................ 84
Kurulan Diğer Milli Bankalar ................................................................................. 98
3.
CUMHURİYET'İN İLK YILLARINDA
BANKACILIK ALANINDA YAŞANAN GELİŞMELER
Cumhuriyet'in Devraldığı İktisadi Miras ...................................................... 103
1923 İzmir İktisat Kongresi ve Bankacılık Sektörü ................................. 113
Erken Cumhuriyet Dönemi'nde Bankacılık ................................................ 120
Cumhuriyet'i Kuranların Bankası: İş Bankası .......................................... 121
4.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE MERKEZ BANKASI KURULMASI FİKRİNİN
ORTAYA ÇIKMASI VE MERKEZ BANKASI'NIN KURULMASI
1923-1930 Döneminde İzlenen Para Politikası:
Uygulamalar ve Gelişmeler ..................................................................................... 129
1929 Dünya Ekonomik Krizi .............................................................................. 136
1929 Krizinin Türkiye Ekonomisine ve
Bankacılık Üzerine Etkisi .................................................................................... 139
Merkez Bankası'nın Kurulma Süreci ve
Bu Süreçte Yaşanan Gelişmeler ........................................................................... 142
Merkez Bankası Kurulmasına Yönelik Düşüncenin Gelişmesi ........ 142
Merkez Bankası Kurma Girişimleri .............................................................. 143
Türkiye İş Bankası'nın Merkez Bankası Kurma Yönündeki
Girişimleri: Gerard Vissering'in Çalışmaları ve Raporu ........ 143
Osmanlı Bankası'nın Girişimleri ..................................................................... 148
Hükûmetin Merkez Bankası ile İlgili Çalışmaları ................................... 152
Dr. Karl Müller'in ve Hjalmar Schacht'ın Raporu ...................... 152
Léon Morf'un Değerlendirmesi ......................................................................... 159
Merkez Bankası'nın Kurulması ......................................................................... 164
SONUÇ ................................................................................................................................ 169
KAYNAKÇA .................................................................................................................... 177
DİZİN .................................................................................................................................... 191
Bu kitapta Tanzimat döneminden itibaren para-kredi sisteminde yaşanan değişimler doğrultusunda bankacılık alanında yaşanan kurumsal gelişmeleri hangi faktörlerin belirlediği, merkez bankasının kurulma süreci ve bu süreçte yaşanan gelişmelerin nasıl bir yön izlediği ele alınmaktadır.
Galata Bankerleri, Osmanlı Devleti’nin altına girdiği ağır dış borç yükü ve yabancı sermayeli bankacılık hareketi; II. Meşrutiyet döneminde İttihatçıların izlediği milli iktisat politikasının bir yansıması olarak yerli sermayeli bankaların kurulması; Osmanlı Bankası’na alternatif arayışları ve Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası deneyimi; Erken Cumhuriyet döneminde milli bankacılık hareketinin hız kazanması; Osmanlı Bankası’nın yerine bir Merkez Bankası’nın kurulması ana konu başlıklarını oluşturmaktadır.
