Edebi türler arasında kesin hatlara sahip olmayan roman, insanı ele alması itibarıyla toplumu ve toplumsal olanı alakadar eden
müstakil bir araştırma sahası oluşturur. Kolektif hatırlama ve unutma durumlarını ölçen ve bir hatırla(t)ma gerecine dönüşen roman, toplumsal belleği biçimlendirir. Bu kitap, Anadolu anılı iki yazarın romanlarında Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi’nin ne şekilde hatırlandığının peşine düşerken hiçbir akademik yayında işlenmemiş bir otobiyografiyi gün yüzüne çıkarır. Matomena Homata romanının ana karakteri Manolis Aksiyotis’in öz yaşamını kaleme aldığı iki kitabını merkeze alan çalışma, romanın tanıklık boyutunu inceler. Gerçek bir tanığın yazdıkları kadar yazara kurgulaması için teslim ettiği defteri, iki toplumun çıkışsızlığının ve elbette yasının anlaşılmasında belirleyici olur. Yaşar Kemal’in Bir Ada Hikâyesi başlıklı dörtlüsü, Dido Sotiriyu’nun iki romanı ve Aksiyotis’in Eğo, O Manolis Aksiyotis isimli bütünleşik baskısından okunan kitapları bellek ve bellekleş(tir)me hususunu yepyeni bir düzlemde, anlatısalve aktarımsalbağlamda tartışmaya açar.

Künye

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR ..................................................................................................................  7

ÖNSÖZ ......................................................................................................................................  9

GİRİŞ .......................................................................................................................................  13

BİRİNCİ BÖLÜM

1-   Toplumsal Belleğin Gelişimi .............................................................................  43

2-   Belleğin Toplumsallığına Dair  ........................................................................  62

3-   Belleği Yontmak  ......................................................................................................  70

4-   Özneye Dönüş ............................................................................................................  84

5-   Toplumsal Bellek, Kurmaca ve Tanıklık  .................................................  97

İKİNCİ BÖLÜM

1-   Tarihsel Gerçeklik Olarak Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi  .....  111

      a- Yakını Anlamak: 20. Yüzyıla Kadar Mülteci Algısı .........................  111

2-   20. Yüzyılın İlk Yirmi Yılında Osmanlı İmparatorluğu
Nüfusunun Yeniden Yerleşimi ......................................................................  116

a- . 20. Yüzyıl Başlarından Birinci Dünya Savaşı'na
Mülteci Dalgaları  ...........................................................................................  116

b- . Paylaşılabilir Gerçekliğin Mümkünlüğü Üzerine:
Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi Örneği ................................................  121

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

1-   Bellek Mütekabiliyetini Okumak ve Tarihyazımı  ...........................  131

      a- Kurmaca Gerçeklik Olarak Mübadele ....................................................  149

      b- Toplumsal Bellekte Kurgusal Bir Sapak ...............................................  163

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

1-   Yaşar Kemal ve Dido Sotiriyu Romanlarında
Mübadele ve Bellek İnşası ...............................................................................  185

      a- Mübadele Öncesi Anadolu'daki Mevcut Durum ...............................  229

2- Savaşların ve Mübadelenin Ortaya Çıkardığı Facialar  .................  250

      a- Bireyin Faciası ....................................................................................................  259

      b- Ailenin Faciası  ...................................................................................................  301

      c- Toplumun Faciası ..............................................................................................  343

3- Mübadele Sonrası Durum ve Yeni Hayatın İcadı ...............................  372

SONUÇ ................................................................................................................................  405

ALBÜM  ..............................................................................................................................  427

KAYNAKÇA ....................................................................................................................  437

DİZİN  ...................................................................................................................................  465