Başak Bıçak’ın kısmen yeniden yazılmış yüksek lisans tezinin kitaplaştırılmış hali olan bu çalışma, Fransız Devrimi ve Fransız Üçüncü Cumhuriyeti ile Osmanlı/Türk Modernleşmesi ve Türk Devrimi’ne ilişkin bir karşılaştırmalı tarih incelemesi… Fransızca kaynaklar da dahil zengin bir kaynakçaya dayanıyor. Batılıların deyimi ile Jön Türkleri ve Kemalistleri, Fransız Devrimi ve Üçüncü Cumhuriyeti derinden etkiledi. Bıçak’ın kitabı bunu çok başarılı bir şekilde ortaya koyuyor. Eugène Delacroix’nın 1830 tarihli “Halka Yol Gösteren Özgürlük” (La Liberté Guidant Le Peuple) tablosundan etkilenerek Zeki Faik İzer’in 1933 yılında yaptığı “İnkılap Yolunda” tablosu arasındaki benzerlik, İzer’in Delacroix’dan etkilenmesi, Türk devrimcilerinin Fransız devrimcilerinden ne ölçüde etkilendiğinin açık bir göstergesi… Bir farkla, birinde özgürlük diğerinde inkılap (devrim) ön planda… Literatüre önemli bir katkı sağlayan bu kitabı dolayısıyla Başak Bıçak’ı kutlarken, benzeri karşılaştırmalı tarih çalışmalarının artmasını diliyorum.

Prof. Dr. Hakkı Uyar

Künye

İçindekiler

KISALTMALAR

ÖNSÖZ

GİRİŞ

Modernleşme Üzerine

BİRİNCİ BÖLÜM TARİHSEL ARKA PLAN

• Fransız Devrimi
  • Eski Rejim ve Evrim
  • Eski Rejim Kurumları
  • Devrim Tohumları
  • Bastille'e Doğru
• Birinci Cumhuriyet'in Kuruluşu
  • "Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik"
  • Çanlar Kilise İçin Çalıyor
  • Savaş ve Devrim
  • Konvansiyon ve Cumhuriyet
  • Devrimci Terör
  • Direktuvar ve Karşı Devrim
• Konsüllük ve Birinci İmparatorluk Dönemi
  • 18 Brumaire ve Devrim'in Sonu
  • Restorasyon ve Temmuz Monarşisi
• İkinci Cumhuriyet ve İkinci İmparatorluk
  • Bonapartçılığın Yükselişi
  • Üçüncü Napoléon Devri

İKİNCİ BÖLÜM ÜÇÜNCÜ CUMHURİYET DÖNEMİ

• Cumhuriyetin Kuruluşu
  • 4 Eylül Hareketi
  • Thiers'in Yükselişi
  • Paris Komünü
  • Barış Dönemi ve "Ahlaki Düzen"
  • 16 Mayıs Krizi
• Oportünist Cumhuriyet
  • Oportünist Politika
  • Sağ Eğilimler
  • Merkez ve Çoğunluk Eğilimleri
  • Sol Eğilimler
  • Jules Ferry İktidarı
• Cumhuriyetin Krizleri
  • Bulanjizm Tehlikesi ve Panama Skandalı
  • Dreyfus Olayı
• Radikal Cumhuriyet
  • Radikal Parti
  • Solidarizm ve Léon Bourgeois
  • Pozitivizm ve Léon Duguit
  • Kilise-Devlet Ayrılığı
  • Waldeck-Rousseau Dönemi
  • Radikallerin Zaferi
• Büyük Savaş ve Sonrası

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRK MODERNLEŞMESİNDE FRANSIZ ETKİSİ

• Osmanlı Modernleşmesi
  • Tanzimat ve Aydınlanma
  • Yeni Osmanlılar
• Abdülhamit ve Jön Türkler
  • Ahmet Rıza ve Auguste Comte
  • Prens Sabahattin ve Le Play-Demolins
  • Abdullah Cevdet ve Le Bon-Bourgeois
  • Ziya Gökalp ve Émile Durkheim
  • Yusuf Akçura ve Albert Sorel
• İttihat ve Terakki ve Batılılaşma Problemi
  • "Hürriyet, Müsavât, Uhuvvet"
• Türk Modernleşmesi
  • Yasallığını Arayan Devrim
  • Devrim'in İlk Anayasası
  • Cumhuriyetin İlanı
  • Laikliğe Doğru
  • Eğitim Meselesi
  • Hukuki, İktisadi ve Sosyal Dönüşümler

SONUÇ

KAYNAKÇA

DİZİN