Kızılbaş Türkmenlerin kurduğu Safevî Devleti, Şah Muhammed Hudabende dönemi ile birlikte bir dönüm noktasına girmiştir. Göçebe kültürünün taşıyıcısı olan Türkmenlerin yerine İran’ın yerli ailelerinden bürokratların devlet kademesine yerleştirilmesi iktidar çatışmasını hızlandırmıştır. Siyasi beceriden yoksun olan Şah Muhammed, saltanatı süresince İranlı aristokrasiyi temsil eden eşi Mehd-i Ulya ve Kızılbaş emirler arasında kalmıştır. Yerleşik bürokrasiye direnen Kızılbaşlar kurumsallaşmayı geciktirerek devletin siyasi yapısını şekillendirmiştir. Devletin içinde bulunduğu kargaşa ortamı Osmanlı ve Özbeklerin saldırılarına yol açmıştır. Şah Muhammed Hudabende, zayıf karakteri ve kör olması hasebiyle güçlü bir hükümdar imajı oluşturamamıştır. Kızılbaşların baskısı altında iktidarını koruyamayarak saltanatı Safevî tarihinin en güçlü hükümdarlarından olan oğlu Abbas Mirza’ya bırakmak zorunda kalmıştır. Bu çalışmada Kızılbaş Türkmenlerin at koşturduğu İran coğrafyasında Safevî tarihinin önemli bir bölümünü, merkezi devlete geçiş süreci anlatılmıştır.

Künye

İçindekiler

KISALTMALAR

ÖNSÖZ

GİRİŞ

KAYNAKLAR

BÖLÜM I ŞAH MUHAMMED HUDABENDE'NİN TAHTA ÇIKIŞINA KADAR SAFEVİLER

Şah İsmail (I) (1501-1524)

Şah Tahmasb (1524-1576)

II. Şah İsmail (1576-1577)

BÖLÜM II ŞAH MUHAMMED HUDABENDE'NİN ŞEHZADELİĞİ

Herat ve Şiraz Valilikleri

Şiraz'dan Kazvin'e Gelişi

Tahta Çıkışı

BÖLÜM III ŞAH MUHAMMED HUDABENDE'NİN SALTANATI

Devlet Adamlarının Tayini

Abbas Mirza'yı Başkente Getirme Çabaları

Muhaliflerin Katli

Cemşid Han'ın Katli

Mirza Han'ın Katli

Mehd-i Ulya'nın Katli

Hamza Mirza'nın Veliahtlığı

Kalenderi (Sahte Şah İsmail) İsyanı

Kızılbaş Kabileler

Türkmen

Tekelü

Rumlu

Ustaclu

Şamlu

BÖLÜM IV ŞAH MUHAMMED DÖNEMİ DIŞ İLİŞKİLER

Osmanlı-Safevî İlişkileri

Safevî-Özbek İlişkileri

Safevî- Baburlü İlişkileri

BÖLÜM V HUDABENDE'NİN SON YILLARI

Horasan Emirlerinin Muhalefeti

Mirza Selman'ın Katli

Hamza Mirza'nın Katli

Saltanatının Sonu ve Vefatı

Şahsiyeti

SONUÇ

KAYNAKÇA

DİZİN