Osmanlı Devleti’nde önemli reform çalışmaları III. Selim ve II. Mahmut döneminde gerçekleştirilmişse de bu husustaki asıl ivme Tanzimat’ın ilanından sonra yaşanmış, devletin idari, mali, askeri ve adli yapısında, maarif teşkilatında ve arazi rejiminde önemli değişiklikler yapılmıştır. Yapılan bu yenilikler taşrada nasıl uygulanmış ve ne tür zorluklarla karşılaşılmış ve taşranın modernleşmesi için başka ne tür çalışmalar yapılmıştır? Bu tür soruların cevaplarının büyük kısmı merkezi hükümetin taşra ile yaptığı yazışmalarda gizlidir. XIX. yüzyıl başlarından itibaren merkezi idarenin taşra, bakanlıklar ve diğer resmi kurumlarla yaptığı her türlü yazışma Ayniyat adı verilen defterlere kaydedilmiştir. Bu kayıtlar XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren vilayetler düzeyinde de tutulmaya başlanmıştır. Çalışmamıza konu olan Aydın Vilayeti’ne ait 1866-1880 yılları arasını kapsayan iki defter bulunmaktadır. Bu iki defterde yer alan bilgiler doğrultusunda çalışmada, vergilerin toplanması, vakıfların idaresi, yatırımlara dair verilen imtiyazlar ve ruhsatlar, vilayetin asayiş ve güvenliği, kamu yatırımları, doğal afetler, haksızlığa uğradığını düşünen kişilerin talepleri, vilayete tayin edilen idareciler, 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sebebiyle Anadolu’ya göç etmek zorunda kalan muhacirlerden Aydın vilayetine sevk edilenlerin iskânı, bu hususta yaşanan sıkıntılar ve alınan önlemler, resmi bir görevi bulunan muhacirlerin uygun kadrolara yerleştirilmesi gibi çeşitli konular ele alınmıştır. Ayniyat defterleri ışığında Aydın vilayetini konu alan bu çalışma, vilayet merkezi olan İzmir ile mülhakatından olan Aydın, Saruhan, Denizli ve Menteşe sancaklarının ve bu sancaklara bağlı kazaların 1866-1880 tarihleri arasındaki durumu ile ilgili okuyucularına bir kesit sunmaktadır.
Künye
Kitabın Adı: |
Ayniyat Defterleri Işığında Aydın Vilayetinin İdari, İktisadi ve Sosyal Durumu (1866-1880) |
Yazan: |
Ertan Gökmen & Ömür Yazıcı Özdemir |
Dizi Adı: |
Tarih: 264 |
Yayın Yılı: |
2018 |
Sayfa: |
444 |
Ebat: |
13,5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo 70 gr. |
Kapak: |
Cevdet Mehmet Kösemen |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
978-605-2380-84-0 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
ARAPÇA AYLAR VE KISALTMALARI
TABLOLAR
ÖNSÖZ
GİRİŞ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM AYNİYAT DEFTERLERİ IŞIĞINDA AYDIN VİLAYETİ'NİN İDARİ, İKTİSADİ VE SOSYAL DURUMU (1866-1880)
İdari Durum
Aydın Vilayetinin Osmanlı İdari Teşkilatındaki Yeri
Devlet Otoritesinin Vilayet Dâhilindeki Temsilcileri: Valiler, Kaymakamlar, Müdürler
Sosyal Durum
XIX. Yüzyılda Vilayetin Nüfusu
Müslimler ve Gayrimüslimler
Aşiretler
Muhacirler
Vilayet Halkının Talep ve Şikâyetleri
İktisadi Durum
Vakıflara Dair Gelişmeler
Vergiler
Tamirat ve İnşaat
Mal Sandıkları
İltizam ve Mültezimler
Vilayet Dâhiline ve Haricine Yapılan İktisadi Yardımlar
Doğal Afetler
Aydın Vilayeti'nde Yabancı Sermaye: İmtiyazlar ve Ruhsatnameler
İnşaat İmtiyazları
Gazete Basımı İçin Verilen Ruhsatlar
Gayrimenkul İmtiyazı
Maden İmtiyazları
Kazı Ruhsatları
DEĞERLENDİRME
İKİNCİ BÖLÜM AYDIN AYNİYAT DEFTERLERİNDEKİ İDARİ, İKTİSADİ VE SOSYAL KONULARA İLİŞKİN KAYITLARIN ÖZETLERİ VE TRANSKRİPSİYONLARI
İdari Konulara Dair Kayıtlar
Yeni İdari Yapıların Oluşturulması
İdareci Tayin ve Azilleri
- Kamu Görevlilerine ve Özel Kişilere Rütbe ve Nişan Verilmesi
Sosyal Konulara Dair Kayıtlar
Aşiretlerin Durumu
Muhacirlerin Durumu
Halkın Muhtelif Konulara Dair Talep ve Şikâyetleri
Asayişi Sağlamak İçin Alınan Tedbirler
Şahıslar Arasındaki Meseleler
İktisadi Konulara Dair Kayıtlar
Vakıf Gelirlerine Dair Gelişmeler
Vergilere Dair Şikâyetler ve Yapılan Düzenlemeler
Vilayet Dahiline ve Haricine Yapılan İktisadi Yardımlar
Doğal Afetlerden Kaynaklanan Zararları Gidermek İçin Yapılan Harcamalar
Kamu Binalarının Tamiri ve İnşası İçin Yapılan Harcamalar
Vilayet Dahilindeki Mal Sandıklarına Dair Gelişmeler
İltizamlara Dair Yaşanan Gelişmeler
İmtiyazlara ve Ruhsatnamelere Dair Kayıtlar
İnşa Faaliyetleri İçin Verilen İmtiyazlar
İzmir'de Gazete Neşri İçin Verilen Ruhsatlar
Madenlere Dair Verilen İmtiyazlar
Arkeolojik Kazı Çalışmaları İçin Verilen Ruhsatlar
Fabrika Açma İmtiyazı
Banka Şubesi Açma İmtiyazı
Geçersiz Bir Gayrimenkul Satışı
Müteferrik Konulara Dair Kayıtlar
KAYNAKÇA
DİZİN