XVI. yüzyıl, Osmanlı tarihçiliğinin temel ve örnek eserlerinin yazıldığı bir zaman dilimidir. Bu dönemdeki müverrihler veyahut vakanüvisler, eserlerini ya bizzat padişahın emriyle ya da beğenilme arzusuyla kaleme almışlardır. Bu dönemin meşhur kronik yazarları İdris-i Bidlisî, Kemal Paşazade, Şükrî, Hadidî, Lütfi Paşa, Celalzade Mustafa Efendi, Hoca Sadettin Efendi, Gelibolulu Mustafa Âlî, Selanikî Mustafa Efendi ve Peçevî İbrahim Efendi’dir.
XVI. yüzyılda Anadolu’da birbiriyle bağlantılı birçok ‘isyan’ın vuku bulduğu bilinmektedir. Bahsi geçen ‘isyanlar’ın en önemlileri arasında Şah Kulu, Celal, Süklün Koca ve Baba Zünnun, Kalender, Kara Yazıcı ‘isyan’ları yer almaktadır. İmparatorluğun en güçlü zamanlarında Osmanlı iktidarını uzun bir süre meşgul eden ‘isyan’ların devlet için ciddi tehditler oluşturduğu tarihin tescilindedir. Dönemin Osmanlı tarihçilerinin, XVI. yüzyılda Anadolu’nun farklı coğrafyalarında vuku bulan ‘isyan’ları belli bir perspektifle kaleme aldıkları sır götürmez bir gerçektir. Bu perspektifin, ekseriyetle, eseri ısmarlayanların görmek istediği ile sınırlandırıldığını söylemek mümkündür. Ercan Gümüş’ün büyük bir çaba ve titizlikle kaleme aldığı Tarihçi ve Asi isimli çalışması, anakronizme düşmeden, çağdaş analiz ve yorumları da göz önünde tutarak, XVI. yüzyılda Anadolu’da meydana gelen muhalif nitelikli hareketlerin Osmanlı tarihyazıcılığındaki yansımalarının izini sürmektedir.
Künye
Kitabın Adı: |
Tarihçi ve Asi: 16. Yüzyıl Celali İsyanları’nın Osmanlı Tarih Yazımına Yansıması |
Yazan: |
Ercan Gümüş |
Dizi Adı: |
Tarih: 265 |
Baskı Adedi: |
100 |
Yayın Yılı: |
2018 |
Sayfa: |
212 |
Ebat: |
13,5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo 70 gr. |
Kapak: |
Cevdet Mehmet Kösemen |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
978-605-2380-86-4 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR CETVELİ
ÖNSÖZ
GİRİŞ
OSMANLI TARİH YAZICILIĞI
XVI. Yüzyıla Kadar Osmanlı Tarih Yazıcılığı
XVI. Yüzyıl Osmanlı Tarih Yazıcılığı
BİRİNCİ BÖLÜM
XVI. YÜZYIL OSMANLI TARİHÇİLERİ VE ESERLERİ
İdris-i Bitlisî ve Eseri Selim Şah-Name
Hadîdî ve Eseri Tevârih-i Âl-i Osman
Ibn-i Kemal ve Eseri Tevârih-i Âl-i Osman
Şükrî-i Bitlisî ve Eseri Selimname
Lütfi Paşa ve Eseri Tevârih-i Âl-i Osman
Celal-zade Mustafa Efendi ve Eseri Selimname
Hoca Sadettin Efendi ve Eseri Tacü't-Tevârih
Gelibolulu Mustafa Âlî ve Eseri Künhü'l- Ahbar
Selânikî Mustafa Efendi ve Eseri Tarih-i Selânikî
Peçevî İbrahim Efendi ve Eseri Tarih-i Peçevî
İKİNCİ BÖLÜM
OSMANLI DEVLETİ'NDE XVI. YÜZYILDA ANADOLU'DA MEYDANA GELEN MUHALİF NİTELİKLİ HAREKETLERE DAİR YENİ (ÇAĞDAŞ) ANALİZ VE YORUMLAR
XVI. Yüzyılda Anadolu'da Celalı İsyanları
Şah Kulu İsyanı
Bozoklu Celal İsyanı
Süklün Koca ve Baba Zünnun İsyanları
Kalenderoğlu İsyanı
Kara Yazıcı ve Kardeşi Deli Hasan İsyanı
XVI. Yüzyılda Anadolu'da Görülen Başlıca Muhalif Nitelikli Hareketler Hakkında Genel Bir Değerlendirme
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
OSMANLI DEVLETİ'NDE XVI. YÜZYILDA ANADOLU'DA MEYDANA GELEN MUHALİF NİTELİKLİ HAREKETLERİN OSMANLI TARİH YAZARLARI VE ESERLERİNE YANSIMALARI
Şah Kulu İsyanı
İsyanın Tarihi ve Sebepleri
İsyanın Geli̇şi̇mi̇ ve Sonu
Bozoklu Celal İsyanı
İsyanın Tari̇hi̇ ve Sebepler
Süklün Koca ve Baba Zünnun İsyanları
Kalenderoğlu İsyanı
Kara Yazıcı ve Kardeşi Deli Hasan İsyanı
İsyanın Tari̇hi̇ ve Sebepleri
Kara Yazıcı İle Hüseyi̇n Paşa'nın Sonu ve Deli̇ Hasan
SONUÇ
KAYNAKÇA
DİZİN
