Türk ve Müslümanların yabancı dil öğrenerek diplomasi alanında faaliyette bulunmak, Osmanlı Devleti'nin diğer devletlerle olan ilişkilerini güvenilir insanlar aracılıyla sağlamak amacıyla kurulan Babıâli Tercüme Odası, kısa sürede amacına uygun olarak hem iç hem de dış siyasette etkili olacak reformcu bürokratların yetişmesine zemin hazırlamıştır. Babıâli Tercüme Odası bu haliyle Tanzimat sonrası reform hareketlerini hazırlayan bürokratların yetiştiği bir mektep görünümüne girmiştir. Dilbilgisine ait bir uzmanlaşma memuriyeti olan Babıâli Tercüme Odası yüzyılın sonuna kadar bir kişinin kariyerine başlayabileceği en iyi yer olarak görülmüştür. Nitekim Ali, Fuat, Ahmet Vefik, Safvet, Münif, Ahmet Arifi, Ahmet Tevfik ve Sadullah Paşaların, Namık Kemal'in buradan yetişmeleri Babıâli Tercüme Odası'nın ne derece etkili bir kalem/mektep olduğunun kanıtıdır.
Babıâli Tercüme Odası yalnızca Türk ve Müslümanların yetiştiği bir kalem değildi. 1821'den sonra kalemden yetişenler arasında Aleksander Karateodori ve Yahya Karaca gibi Rum, Sakızlı Ohannes, Andon Tıngır Yaver, Artin Kanburyan, Artin Dadyan, Mikail Portakalyan gibi Osmanlı bürokrasisinin üst basamaklarında bulunan Ermeni Paşalar da bulunmaktadır. Osmanlı bürokrasisinde en üst mertebeye çıkmış olan Yahudi Davut Molho da bu kariyerini Babıâli Tercüme Odası'nda elde etmiştir. Arnavutluk'un ilk başbakanlarından Turhan Hüsnü Paşa da Babıâli Tercüme Odası'ndan yetişmişti. Ünlü sözlükçü Redhouse'un da Babıâli Tercüme Odası'nda çalıştığını bilhassa belirtmeliyiz.
Künye
Kitabın Adı: |
Babıâli Tercüme Odası |
Derleyen: |
|
Baskı Tarihi: |
2013 |
Dizi Adı: |
Tarih -70 |
Baskı Adedi: |
100 |
Sayfa: |
460 |
Ebat: |
13.5 x 21 cm |
Kağıt: |
Enso 60 gr |
Kapak: |
Utku Lomlu |
Cilt/Kapak: |
300 gr. Mat, Amerikan, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
978-605-4326-83-9 |
İçindekiler
Kısaltmalar
Önsöz
1- Arşiv Belgeleri
2- Eserler
Giriş
1- Tercüman Kelimesi
2- İslam Devletlerinde Tercümanlık
3- Türklerde Dil Öğrenme(me) Geleneği
3- Avrupa Devletlerinde Tercümanlık
a- Venedik
b- Fransa
c- Avusturya
d- Diğer Ülkeler
Birinci Bölüm - Osmanlı Devleti'nde Tercümanlık
1- Eyalet Tercümanları
a- Eyalet Divân Tercümanları
b- Eyalet Mahkeme Tercümanları
2- Donanma Tercümanlığı
3- Yabancı Elçi ve Konsolosluk Tercümanlığı
İkinci Bölüm - Divan-ı Hümâyûn Tercümanlığı
1- Divân-ı Hümâyûn Tercümanlığı (Devşirmeler Devri)
2- Yahudiler
3- Tercümanlığın Fenerli Rumlara Geçişi
4- Ali Ufkî Bey
5- Panayot/Panaiotis Nikoussios Mamonas
6- Aleksander Mavrokordato (1641-1709)
7- Fenerli Aileler
8- Divân-ı Hümâyûn Tercümanlarının Atanmaları
9- Divân-ı Hümâyûn Tercümanının Görevleri
10- Divân-ı Hümâyûn Tercümanlığı Dairesi
11- Divân-ı Hümâyûn Tercümanlarının Gelirleri
12- Divân-ı Hümâyûn Tercümanlarının Osmanlı Bilim Hayatına Katkıları
13- Fenerli Rumların Zararlı Faaliyetleri
Üçüncü Bölüm - Babiâlİ Tercüme Odası
1- Babıâli Tercüme Odası'nın Kuruluşu
2- Yahya Naci Efendi
3- Başhoca İshak Efendi
4- Halil Esrar Efendi ve Babıâli Tercüme Odası'nın Gelişmesi
5- Mehmet Tecelli Efendi
6- Tanzimat Devrinde Babıâli Tercüme Odası
7- Kırım Savaşı'ndan Sonra Babıâli Tercüme Odası
8- Bir Okul Olarak Babıâli Tercüme Odası
9- Babıâli Tercüme Odası Kütüphanesi
10- I. Meşrutiyet Döneminde Babıâli Tercüme Odası
a-Divân-ı Hümâyûn Tercümanı
b-Tahrirât-ı Ecnebîye Müdürlüğü
c-Mabeyn-i Hümâyûn Mütercimliği
d-Davut Molho
e-1876-1908 Yılları Arasında Babıâli Tercüme Odası
f-II. Meşrutiyet Devrinde Babıâli Tercüme Odası
Dördüncü Bölüm - Babiâli Tercüme Odasının Görev ve İşleyişi
1-Babıâli Tercüme Odası'nın İşleyişi ve Yapılan Çeviriler
2-Takvim-i Vekâyi'in Fransızca'ya Çevrilmesi
3-Türk Telgrafçılığının Gelişiminde Babıâli Tercüme Odası'nın Rolü
4-Babıâli Tercüme Odası'ndan Yapılan Görevlendirmeler
5-Babıâli Tercüme Odası Memurlarının Kariyerleri
Beşinci Bölüm - Babiâlİ Tercüme Odası'nın Osmanlı Bilim Hayatına Katkısı
Giriş
1-Bilimsel Kuruluşlarda Babıâli Tercüme Odası'nın Rolü
2-Babıâli Tercüme Odası Mensuplarının Bilimsel Faaliyetleri
a-Sözlük, Gramer ve Fransızca Çalışmaları
b-Roman, Hikâye ve Tiyatro Eserleri
c-Tarih Alanında Yapılan Çalışmalar
1-Sahak Abro'nun Eserleri
2-Ahmet Hilmi Efendi'nin Eserleri
3-Diğer Eserler
d-İktisat Alanında Yayınlanan Eserler
e-Coğrafya
f-Gazete ve Dergicilik
g-Felsefe
h-Hukuk
i-Diğer Eserler
Sonuç ve Değerlendirme
Kaynakça
Ekler
Belgeler
Resimler
Dizin