Mustafa Nermi, Türk fikir hayatının fazlaca incelenmemiş onlarca isminden biridir. Yazarlık kariyeri Selanik’te başlayan Nermi, Paris’te gördüğü ancak yarıda bıraktığı sosyoloji eğitimi sonrasında Berlin’de uzun yıllar yaşayacak, bir yandan tütün ticareti ile meşgul olurken diğer yandan Cumhuriyet, Hakimiyeti Milliye ve Vakit gazetelerine yazdığı uzun makaleleri ile fikir hayatında aktif şekilde yer almaya devam edecektir. Nermi, II. Dünya Harbi’nden sonra İstanbul’a dönecek ve Habib Edib Törehan’ın Aralık 1949’da yayınlamaya başladığı Yeni İstanbul gazetesinde baş muharrir olarak yazı hayatını sürdürecektir. Şimdiye dek hiç kullanılmamış özgün belgelere dayanan bu çalışma, Mustafa Nermi hakkında ilk eserdir.
Künye
Kitabın Adı: |
Mustafa Nermi – Hayat Hikâyesi – Seçilmiş Yazıları |
Yazan: |
Rıfat N. Bali |
Dizi Adı: |
Tarih: 495 |
Yayın Yılı: |
2024 |
Sayfa: |
616 |
Ebat: |
13.5 x 21 cm. |
Kağıt: |
Enzo |
Kapak: |
Selin Estroti |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
9786258472974 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR .............................................................................................. 13
TAKDİM ......................................................................................................... 15
Birinci Bölüm
-... İ. Arda Odabaşı - Mustafa Nermi'nin İlk Biyografisi ........................ 17
-... Nüzhet Haşim - M. Nermi Bey ............................................................ 19
-... İ. Arda Odabaşı - Mustafa Nermi'nin Biyografisine Giriş
(Osmanlı Dönemi 1890-1922) ............................................................. 25
-... Ek 1: Mustafa Nermi'nin Mustafa Haluk Ökeren'e Yazdığı
24 Mayıs 1909 Tarihli Mektup ............................................................ 47
-... Ek 2: Mustafa Nermi Bibliyografyasına Giriş (1908-1913) .............. 55
-... Kaynakça ................................................................................................ 60
İkinci Bölüm
-... Rıfat N. Bali – Mustafa Nermi'nin Hayat Hikâyesi ............................ 63
-... Kaynakça ............................................................................................. 113
ÜÇÜNCÜ Bölüm
-... Seçilmiş Yazıları .................................................................................. 117
-... 1928
Un entretien avec M. Nermi bey au sujet de nos tabacs sur
le marché allemand ...................................................................... 118
Latin Harfleri ........................................................................................ 121
Şark Zihniyeti ve İnkılap ..................................................................... 125
Türkçemiz ve Istilahlar ........................................................................ 134
-... 1929
İtalya ve Vatikan ........................................................................................ 131
Türkçemiz ve Istılahlar .............................................................................. 134
Türkçemiz ve Istılahlar II ........................................................................... 137
İktisadi Teşkilâtımız ................................................................................... 140
İktisadi Teşkilât II ....................................................................................... 142
İktisadî Teşkilâtımız III ............................................................................... 146
Gazinin Muazzam Eseri Karşısında .......................................................... 149
İktisadî Teşkilât ve Ticaret ........................................................................ 152
İçtimaî Yardım ve Vatan ........................................................................... 155
-... 1930
Yeni Vatanda Memur ve Vatandaş .................................................... 158
Yeni Vatanda Memur ve Vatandaş – 2 ............................................ 161
Tütüncülük-Türk Tütünlerinin Avrupa'da çok büyük
istikbali vardır ............................................................................... 163
Tütüncülük-Mütehassısların Berlin'deki toplanmalarından çıkan
netice ............................................................................................. 166
Cumhuriyet ve Politika-Milletler bir şey yaratmak istiyorlarsa
ilk önce kendilerini yaratmalıdırlar ............................................. 169
Yeni Türkiye ve Emil Ludwig-Emil Ludwig'in ikinci Makalesinde
Gazi ................................................................................................ 172
Yeni Türkiye ve Emil Ludwig-Bir şey yaratmak kudretini kazanmış
milletler hayallerine uşaklık edemezler ..................................... 175
Sanayi Kongresi – İktisadi Cidal ağzına kadar açılmış devlet
kesesi değildir ............................................................................... 178
Çok Mühim Bir Ders ............................................................................ 181
Tenkit Hastaları ................................................................................... 185
Adliye Vekâletine Müracaat- Borç Yeminleri ................................... 189
Meclisten Hararetli Bir Celse – Tütünlerimiz
"Alman Tütün Tüccarları Cemiyeti Reisi ile bir mülâkat" .......... 192
Vazife ve Mes'uliyet ............................................................................ 195
"Mussolini" ve Avrupa İttihadı .......................................................... 198
Almanya'nın Malî Mes'eleleri ............................................................ 201
Türkçe Nasıl Islah Edilir? Nermi B. Diyor ki:
"Öz ve ulu yol tutulmuştur!" ....................................................... 204
Türkçe Nasıl Islah Edilir? M.Nermi B.in ikinci makalesini
neşrediyoruz ................................................................................. 207
Uydurma Peygamberler ..................................................................... 211
Baş Kaldıran İrtica ............................................................................... 213
Uyanan Almanya Son intihabat münasebetile ................................. 216
Modern Devlet ve Halk ...................................................................... 219
Tütünlerimize Mahreç Mes'elesi ....................................................... 223
Biriken Paranın Rolü ........................................................................... 223
Almanya'da Sinema ve Politika ......................................................... 228
-... 1931
Türk Kudretinin Sırrı ........................................................................... 232
Dinî Delilikler ....................................................................................... 234
İktisat Fakültesi ................................................................................... 238
Almanya-Avusturya Gümrük Birliği ................................................... 241
Dilimiz ve Gönlümüz ........................................................................... 244
Sistem Sezgisi ...................................................................................... 247
İlahiyat Fakültesi ................................................................................. 249
İstihsal Kooperatifleri ......................................................................... 252
Ankara-Atina ....................................................................................... 255
Dil Encümeni ve Dil Otoritesi ............................................................. 258
Kaosu İşliyen Kudret ........................................................................... 261
Vatan Haricinden İki Ses… .................................................................. 266
İktisadi Buhran Üzerine: Almanya ve Biz .......................................... 267
İktisat ve Devlet – Politika İşleri ve Disiplin ...................................... 271
İktisat ve Devlet III – Fırka ve Devlet ................................................. 274
İktisat ve Devlet IV – İnsan Hakları .................................................... 279
İktisat ve Devlet V – Yeni Devrin Ritmi ............................................. 284
İlim Mes'elesi ...................................................................................... 288
İktisat ve Devlet İktisat Derebeyliği ................................................... 291
Devlet ve Banka Politikası .................................................................. 297
-... 1932
Döviz Politikası .................................................................................... 301
Biz ve Şark Tütün Birliği ...................................................................... 305
Buhran ve Yarın ................................................................................... 308
Şahsi Teşebbüs ve Rolü ...................................................................... 312
İstihsal ve Maliyet Mes'elesi .............................................................. 315
Brüning'ten Sonra Almanya… ............................................................ 318
-... 1933
İş Bankasının Yeni Teşkilâtı ................................................................ 323
Yeni Vaziyet Önünde İstatistik ve İhracat ......................................... 326
Q, X ve W Meselesi "Has isimlerin imlâsı değişmez!" ..................... 329
-... 1934
İhracatımız Mutlaka Yükselebilir – 1 ................................................. 331
İhracatımız Mutlaka Yükselebilir – II ................................................. 335
İhracatın Ehemmiyeti ......................................................................... 341
Türkiye ve Almanyanın Yüksek İktısadî Menfaatleri ........................ 345
Türkiyede Yahudilik Meselesi – Türkiye Yahudileri Türk
olduklarını unuttular mı? ............................................................ 350
Yahudilik Meselesi – Almanyanın Yahudilik siyaseti Türkiyede
Tatbik Edilebilir mi? ...................................................................... 357
Türkiyede Bir Yahudilik Meselesi Var mı? ........................................ 360
Yahudi Keyfi İçin Pazarlarımızı Feda Edemeyiz! ............................... 365
Gökalp etrafında Selanik Hatıraları ................................................... 369
İktısat Vekili Celâl Beyin iyi Bir Tedbiri .............................................. 385
İktisat İşleri – Almanya sağlam para esasından vazgeçemez! ........ 389
Millî Marş Meselesi ............................................................................. 395
Çok Hayatî Bir Mesele – Almanyada yaprak tütünlerimiz ............... 399
Hitler ve Üçüncü Devlet ..................................................................... 405
Türk Toprağı ve Dışpazar – Türklüğün en büyük yığını ve
en müsbet geliri köydedir. Türk köyü şimdilik, hiç olmazsa,
buhransız yılların verim seviyesine çıkarılmalıdır ...................... 410
Türk Toprağı ve Dışpazar – Türk köyünün verim kabiliyeti
yükseltilmekle beraber iptidaî maddelerimizi bilhassa
Almanyaya fazla satmağa çalışmalıyız ........................................ 413
Tütün İhracatımız Niçin Azalıyor? ...................................................... 416
Yeni Almanyada Köy Politikasının Verimi ......................................... 421
Turlar, Zarathustra ve Biz – 1 ............................................................. 427
Turlar, Zarathustra ve Biz – 2 ............................................................ 431
-... 1935
Türk Dilinin Derinliği-1 ........................................................................ 436
Dili Derinleştirmek İçin Ne Yapılmalı? – 2 ........................................ 441
Dili Derinleştirmek İçin Ne Yapılmalı? – 3 ........................................ 446
Türk Benliğinin Tarihsel Temellerine Bir Bakış ................................. 450
Ural Kapısından Acuna Yayılan Kültür Orduları ................................ 455
Her Çağda İlk Adım ve İlk Hız ............................................................. 460
Engelleri Aşarken ................................................................................ 465
Türk-Alman Görüşmeleri .................................................................... 470
Balkan Birliği ve Ekonomi – 1 ............................................................. 475
Yaş Meyvalarımızı Nasıl İhrac Edebiliriz? .......................................... 479
Balkan Birliği ve Ekonomi – 2 ............................................................. 483
Dış Alışverişlerimizi Artırmak İçin ...................................................... 486
Dış Alışverişlerimizi Artırmak İçin ...................................................... 492
Abidin Daver Habeşistan İçin 67 Kitab .............................................. 497
Uluslar Derneği ve İtalya .................................................................... 501
Almanyada Muazzam Bir Teşkilât .................................................... 506
-... 1937
Avrupada okuyan Türk Gençlerinin Vaziyeti .................................... 512
-... 1938
Başvekil Celâl Bayar ve İş Hacmi ........................................................ 515
İhracat Meyvacılığı .............................................................................. 518
-... 1939
Halkevleri ve Kültür ............................................................................ 523
-... 1943
Türklük ve İtalyan Basını .................................................................... 527
-... 1951
Vatandaş, Türkçe Konuş ..................................................................... 531
-... 1952
Bilinmeyen Talât Paşa ........................................................................ 534
-... 1955
Mehmet Emin Resulzade'nin Ana-yurda Son Dönüşü ..................... 539
-... 1956
Avrupalılık Dâvası ................................................................................ 543
Okumak ve Okutmaktan Ne Anlıyoruz? ............................................ 546
Çin Türkleri'nin Milli Dâvaları ............................................................ 548
Atatürk'ün Kızkardeşi: Makbule Atadan ........................................... 551
Tanzimat Çağı ...................................................................................... 555
Dilimizin Gelişmesiyle İlgili Düşünceler ............................................ 558
Halka Doğru ......................................................................................... 561
Mithat Şükrü Bleda ............................................................................. 564
Hayat ve Zaman .................................................................................. 568
Kimsesizlerle Karşı Karşıya ................................................................. 571
Yüksek Öğretim Dâvamız ................................................................... 575
İrade Buhranları .................................................................................. 578
Analar, Babalar ve Nesiller ................................................................. 581
Nesillerin Aile Dâvaları ....................................................................... 584
-... 1964
Ziya Gökalp'le İlgili Anılar ................................................................... 588
ALBÜM ....................................................................................................... 593
DİZİN ........................................................................................................... 603
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR .............................................................................................. 13
TAKDİM ......................................................................................................... 15
Birinci Bölüm
-... İ. Arda Odabaşı - Mustafa Nermi'nin İlk Biyografisi ........................ 17
-... Nüzhet Haşim - M. Nermi Bey ............................................................ 19
-... İ. Arda Odabaşı - Mustafa Nermi'nin Biyografisine Giriş
(Osmanlı Dönemi 1890-1922) ............................................................. 25
-... Ek 1: Mustafa Nermi'nin Mustafa Haluk Ökeren'e Yazdığı
24 Mayıs 1909 Tarihli Mektup ............................................................ 47
-... Ek 2: Mustafa Nermi Bibliyografyasına Giriş (1908-1913) .............. 55
-... Kaynakça ................................................................................................ 60
İkinci Bölüm
-... Rıfat N. Bali – Mustafa Nermi'nin Hayat Hikâyesi ............................ 63
-... Kaynakça ............................................................................................. 113
ÜÇÜNCÜ Bölüm
-... Seçilmiş Yazıları .................................................................................. 117
-... 1928
Un entretien avec M. Nermi bey au sujet de nos tabacs sur
le marché allemand ...................................................................... 118
Latin Harfleri ........................................................................................ 121
Şark Zihniyeti ve İnkılap ..................................................................... 125
Türkçemiz ve Istilahlar ........................................................................ 134
-... 1929
..... İtalya ve Vatikan .................................................................................. 131
..... Türkçemiz ve Istılahlar ........................................................................ 134
..... Türkçemiz ve Istılahlar II .................................................................... 137
..... İktisadi Teşkilâtımız ............................................................................. 140
..... İktisadi Teşkilât II ................................................................................ 142
..... İktisadî Teşkilâtımız III ........................................................................ 146
..... Gazinin Muazzam Eseri Karşısında .................................................... 149
..... İktisadî Teşkilât ve Ticaret .................................................................. 152
..... İçtimaî Yardım ve Vatan ..................................................................... 155
-... 1930
Yeni Vatanda Memur ve Vatandaş .................................................... 158
Yeni Vatanda Memur ve Vatandaş – 2 ............................................ 161
Tütüncülük-Türk Tütünlerinin Avrupa'da çok büyük
istikbali vardır ............................................................................... 163
Tütüncülük-Mütehassısların Berlin'deki toplanmalarından çıkan
netice ............................................................................................. 166
Cumhuriyet ve Politika-Milletler bir şey yaratmak istiyorlarsa
ilk önce kendilerini yaratmalıdırlar ............................................. 169
Yeni Türkiye ve Emil Ludwig-Emil Ludwig'in ikinci Makalesinde
Gazi ................................................................................................ 172
Yeni Türkiye ve Emil Ludwig-Bir şey yaratmak kudretini kazanmış
milletler hayallerine uşaklık edemezler ..................................... 175
Sanayi Kongresi – İktisadi Cidal ağzına kadar açılmış devlet
kesesi değildir ............................................................................... 178
Çok Mühim Bir Ders ............................................................................ 181
Tenkit Hastaları ................................................................................... 185
Adliye Vekâletine Müracaat- Borç Yeminleri ................................... 189
Meclisten Hararetli Bir Celse – Tütünlerimiz
"Alman Tütün Tüccarları Cemiyeti Reisi ile bir mülâkat" .......... 192
Vazife ve Mes'uliyet ............................................................................ 195
"Mussolini" ve Avrupa İttihadı .......................................................... 198
Almanya'nın Malî Mes'eleleri ............................................................ 201
Türkçe Nasıl Islah Edilir? Nermi B. Diyor ki:
"Öz ve ulu yol tutulmuştur!" ....................................................... 204
Türkçe Nasıl Islah Edilir? M.Nermi B.in ikinci makalesini
neşrediyoruz ................................................................................. 207
Uydurma Peygamberler ..................................................................... 211
Baş Kaldıran İrtica ............................................................................... 213
Uyanan Almanya Son intihabat münasebetile ................................. 216
Modern Devlet ve Halk ...................................................................... 219
Tütünlerimize Mahreç Mes'elesi ....................................................... 223
Biriken Paranın Rolü ........................................................................... 223
Almanya'da Sinema ve Politika ......................................................... 228
-... 1931
Türk Kudretinin Sırrı ........................................................................... 232
Dinî Delilikler ....................................................................................... 234
İktisat Fakültesi ................................................................................... 238
Almanya-Avusturya Gümrük Birliği ................................................... 241
Dilimiz ve Gönlümüz ........................................................................... 244
Sistem Sezgisi ...................................................................................... 247
İlahiyat Fakültesi ................................................................................. 249
İstihsal Kooperatifleri ......................................................................... 252
Ankara-Atina ....................................................................................... 255
Dil Encümeni ve Dil Otoritesi ............................................................. 258
Kaosu İşliyen Kudret ........................................................................... 261
Vatan Haricinden İki Ses… .................................................................. 266
İktisadi Buhran Üzerine: Almanya ve Biz .......................................... 267
İktisat ve Devlet – Politika İşleri ve Disiplin ...................................... 271
İktisat ve Devlet III – Fırka ve Devlet ................................................. 274
İktisat ve Devlet IV – İnsan Hakları .................................................... 279
İktisat ve Devlet V – Yeni Devrin Ritmi ............................................. 284
İlim Mes'elesi ...................................................................................... 288
İktisat ve Devlet İktisat Derebeyliği ................................................... 291
Devlet ve Banka Politikası .................................................................. 297
-... 1932
Döviz Politikası .................................................................................... 301
Biz ve Şark Tütün Birliği ...................................................................... 305
Buhran ve Yarın ................................................................................... 308
Şahsi Teşebbüs ve Rolü ...................................................................... 312
İstihsal ve Maliyet Mes'elesi .............................................................. 315
Brüning'ten Sonra Almanya… ............................................................ 318
-... 1933
İş Bankasının Yeni Teşkilâtı ................................................................ 323
Yeni Vaziyet Önünde İstatistik ve İhracat ......................................... 326
Q, X ve W Meselesi "Has isimlerin imlâsı değişmez!" ..................... 329
-... 1934
İhracatımız Mutlaka Yükselebilir – 1 ................................................. 331
İhracatımız Mutlaka Yükselebilir – II ................................................. 335
İhracatın Ehemmiyeti ......................................................................... 341
Türkiye ve Almanyanın Yüksek İktısadî Menfaatleri ........................ 345
Türkiyede Yahudilik Meselesi – Türkiye Yahudileri Türk
olduklarını unuttular mı? ............................................................ 350
Yahudilik Meselesi – Almanyanın Yahudilik siyaseti Türkiyede
Tatbik Edilebilir mi? ...................................................................... 357
Türkiyede Bir Yahudilik Meselesi Var mı? ........................................ 360
Yahudi Keyfi İçin Pazarlarımızı Feda Edemeyiz! ............................... 365
Gökalp etrafında Selanik Hatıraları ................................................... 369
İktısat Vekili Celâl Beyin iyi Bir Tedbiri .............................................. 385
İktisat İşleri – Almanya sağlam para esasından vazgeçemez! ........ 389
Millî Marş Meselesi ............................................................................. 395
Çok Hayatî Bir Mesele – Almanyada yaprak tütünlerimiz ............... 399
Hitler ve Üçüncü Devlet ..................................................................... 405
Türk Toprağı ve Dışpazar – Türklüğün en büyük yığını ve
en müsbet geliri köydedir. Türk köyü şimdilik, hiç olmazsa,
buhransız yılların verim seviyesine çıkarılmalıdır ...................... 410
Türk Toprağı ve Dışpazar – Türk köyünün verim kabiliyeti
yükseltilmekle beraber iptidaî maddelerimizi bilhassa
Almanyaya fazla satmağa çalışmalıyız ........................................ 413
Tütün İhracatımız Niçin Azalıyor? ...................................................... 416
Yeni Almanyada Köy Politikasının Verimi ......................................... 421
Turlar, Zarathustra ve Biz – 1 ............................................................. 427
Turlar, Zarathustra ve Biz – 2 ............................................................ 431
-... 1935
Türk Dilinin Derinliği-1 ........................................................................ 436
Dili Derinleştirmek İçin Ne Yapılmalı? – 2 ........................................ 441
Dili Derinleştirmek İçin Ne Yapılmalı? – 3 ........................................ 446
Türk Benliğinin Tarihsel Temellerine Bir Bakış ................................. 450
Ural Kapısından Acuna Yayılan Kültür Orduları ................................ 455
Her Çağda İlk Adım ve İlk Hız ............................................................. 460
Engelleri Aşarken ................................................................................ 465
Türk-Alman Görüşmeleri .................................................................... 470
Balkan Birliği ve Ekonomi – 1 ............................................................. 475
Yaş Meyvalarımızı Nasıl İhrac Edebiliriz? .......................................... 479
Balkan Birliği ve Ekonomi – 2 ............................................................. 483
Dış Alışverişlerimizi Artırmak İçin ...................................................... 486
Dış Alışverişlerimizi Artırmak İçin ...................................................... 492
Abidin Daver Habeşistan İçin 67 Kitab .............................................. 497
Uluslar Derneği ve İtalya .................................................................... 501
Almanyada Muazzam Bir Teşkilât .................................................... 506
-... 1937
Avrupada okuyan Türk Gençlerinin Vaziyeti .................................... 512
-... 1938
Başvekil Celâl Bayar ve İş Hacmi ........................................................ 515
İhracat Meyvacılığı .............................................................................. 518
-... 1939
Halkevleri ve Kültür ............................................................................ 523
-... 1943
Türklük ve İtalyan Basını .................................................................... 527
-... 1951
Vatandaş, Türkçe Konuş ..................................................................... 531
-... 1952
Bilinmeyen Talât Paşa ........................................................................ 534
-... 1955
Mehmet Emin Resulzade'nin Ana-yurda Son Dönüşü ..................... 539
-... 1956
Avrupalılık Dâvası ................................................................................ 543
Okumak ve Okutmaktan Ne Anlıyoruz? ............................................ 546
Çin Türkleri'nin Milli Dâvaları ............................................................ 548
Atatürk'ün Kızkardeşi: Makbule Atadan ........................................... 551
Tanzimat Çağı ...................................................................................... 555
Dilimizin Gelişmesiyle İlgili Düşünceler ............................................ 558
Halka Doğru ......................................................................................... 561
Mithat Şükrü Bleda ............................................................................. 564
Hayat ve Zaman .................................................................................. 568
Kimsesizlerle Karşı Karşıya ................................................................. 571
Yüksek Öğretim Dâvamız ................................................................... 575
İrade Buhranları .................................................................................. 578
Analar, Babalar ve Nesiller ................................................................. 581
Nesillerin Aile Dâvaları ....................................................................... 584
-... 1964
Ziya Gökalp'le İlgili Anılar ................................................................... 588
ALBÜM ....................................................................................................... 593
DİZİN ........................................................................................................... 603