Bilanço Zamanı, yazarın imzasını taşıyan onlarca araştırma kitaplarından bir yenisi değil. Yazar ilk kere, bir Türk Yahudi’si olarak Türkiye’nin fikir âleminde, medyasında karşılaştığı tuhaf durumları, Türk Yahudi toplumunda gözlemlediği değişimi, tarafı olduğu gerginlikleri anlatmakta. Bilanço Zamanı, adı üstünde, yazarın hayatının son çeyreğinde kaleme aldığı bir bilanço. Geçip giden zaman karşısında bir yenilginin, bir hayal kırıklığının hikâyesi.
Künye
Kitabın Adı: |
Bilanço Zamanı: Bâkî Kalan Bu Kubbede Bir Boş Sadâ İmiş (1992-2023) |
Yazan: |
|
Dizi Adı: |
Anı: 11 |
Yayın Yılı: |
2024 |
Sayfa: |
444 |
Ebat: |
15.8 x 23.5 cm. |
Kağıt: |
Enzo |
Kapak: |
Nedim Bali |
Cilt/Kapak: |
250 gr. Mat, Amerikan Bristol, 4 renk |
ISBN/Barkod: |
9786258472769 |
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR ........................................................................................................................... 13
ÖNSÖZ ....................................................................................................................................... 17
BİRİNCİ BÖLÜM
YENİ BİR SAYFA – YENİ BİR HAYAT: ARAŞTIRMACILIK
1- NEREDE KALMIŞTIK? .................................................................................................... 19
..... – Barkey Sanayi Malzemeleri Temsilcilik Ltd. Şti'nin Çöküşü ........................................ 19
..... – Neden Araştırmacıya Dönüştüm? ................................................................................. 20
2- 500. YIL VAKFI NE İDİ? ................................................................................................ 21
..... – Vakfın Kuruluş Amacı ..................................................................................................... 21
..... – Gerçek Misyonu .............................................................................................................. 22
..... – Cemaat Liderleri "Hayır" Diyebilirler miydi? ................................................................ 23
..... – Misyonun Hedefi, Artıları, Eksileri ................................................................................ 24
..... – Vakfın Günümüzdeki Misyonu ...................................................................................... 28
..... – Türk Kamuoyunda Değişim ............................................................................................ 32
..... – 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi ........................................................................... 32
..... – 500. Yıl Vakfı'nın Diğer Olumsuz Etkileri ...................................................................... 34
• "Yahudi Lobisi" ............................................................................................................ 34
• "Yahudi Cesaret Ödülü" .............................................................................................. 35
3- ARAŞTIRMACIYA DÖNÜŞMEMİN İLK ADIMLARI ................................................... 36
..... – Bibliyografya Hazırlama Kararım ................................................................................... 36
..... – Avner Levy'i Buluyorum ................................................................................................. 37
..... – Araştırmalara Başlıyorum .............................................................................................. 39
..... – "Evlatlıklarım" ................................................................................................................. 41
..... – Kitaplarımı Nasıl Yazdım? Nasıl Yazmaya Devam Ediyorum? ..................................... 43
..... – Pişmanlıklarım ................................................................................................................. 44
..... – Karşılaştığım Güçlükler ................................................................................................... 45
..... – Kitaplarım Nasıl Karşılandı? ........................................................................................... 46
..... – Esther Benbassa ile Tanışmam ...................................................................................... 46
İKİNCİ BÖLÜM
ARAŞTIRMACI OLARAK YAŞADIKLARIM VE
HATIRLADIKLARIM
1- BAŞLANGIÇ ....................................................................................................................... 49
2- ÜNİVERSİTE CAMİASI VE BEN .................................................................................... 50
..... – "Tarihçi" Değil, "Amatör Tarihçi" ................................................................................... 51
..... – "Tarihçi" değil, "Yahudi Cemaati Tarihçisi" .................................................................. 52
..... – Zafer Toprak ile Tartışma ............................................................................................... 53
..... – Bir Örnek Vaka: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi .................................. 55
• .. "Aradığınız Kişiye Şu An Ulaşılamıyor – Türkiye'de Hayat Tarzı Temsilleri
1980-2005" Sergisi ................................................................................................... 55
• .. "Eski İstanbullular – Yeni İstanbullular" Konferansı ............................................. 57
..... – Araştırmacı Olarak Karşılaştığım Durumlar .................................................................. 58
3- ÜNİVERSİTE CAMİASI VE YAHUDİ İNCELEMELERİ MERKEZLERİ
MESELESİ .......................................................................................................................... 60
..... – Azınlıklarla İlgili Araştırma Merkezlerinin Doğuşu ...................................................... 60
..... – Yahudi İncelemeleri Merkezleri .................................................................................... 60
..... – Kaynaklar ve Yabancı Diller Meselesi ............................................................................ 61
4- TÜRK YAHUDİ TOPLUMU VE BEN ............................................................................. 62
A- Gözlemlerim ................................................................................................................ 62
..... – Türk Yahudi Toplumunun Dışında Bir Hayat ................................................................ 62
..... – Tarihinden Bihaber ve Meraksız Bir Toplum ................................................................ 63
..... – Cemaat Liderleri ve Yönetim ......................................................................................... 64
..... – Unutamadığım Toplantılar ............................................................................................. 66
• .. Ocak 1996 - Dostluk Yurdu Derneği'nde İshak Alaton ile Panel .......................... 66
• .. Şubat 1996 - Kanal E Açık Oturum Programı ......................................................... 67
• .. Haziran 1996 - Habitat II'deki Panel ....................................................................... 67
• .. Mart 1997 – Nedim Yahya'nın İsmet Paşa Numarası ........................................... 68
• .. 4-5 Haziran 1998 - "Turkey-Israel: A Century of Common History" Toplantısı ..... 68
• .. Mart 2002 – ŞalomGazetesi Toplantısı ................................................................. 70
• .. Ekim 2004 – Tel Aviv Üniversitesi'ndeki ve İsrail'deki
Türkiyeliler Birliği'ndeki Toplantılar ..................................................................... 71
• .. Nisan 2005 – Adalar Rotary Kulübü'nün Daveti .................................................... 73
..... – Kasım 1996 - "Refah Partisi ve Türkiye Yahudileri" Makalesi ve Tepkiler ................. 74
..... – İlk Kitabıma Tepkiler ....................................................................................................... 79
..... – Toplum Liderlerinin Fikrisabiti: Türkiye'yi Dış Âleme Tanıtmak ................................. 82
..... – Türk Yahudi Toplumu Liderleri ve Ben .......................................................................... 88
..... – Eski Refleksler Halen Geçerli ......................................................................................... 90
• .. Örnek 1: Betar Türkiye Bir Siyonist Gençlik Hareketinin Hikâyesi Kitabı ............ 90
• .. Örnek 2: "Aliya" Türk Yahudilerinin İsrail'e Göç Hikâyeleri Kitabı .................... 101
• .. Örnek 3: Türkiye'de Holokost Tüketimi (1989-2017) Kitabı ............................... 103
o .. Holokost'un Metalaştırılması ve İstismar Edilmesi ...................................... 103
o .. İshak İbrahimzadeh'in Tepkisi ........................................................................ 104
o .. Silvyo Ovadya'nın Tepkisi ............................................................................... 105
o .. SEHAK'ın Tepkisi .............................................................................................. 108
o .. Holokost'un Metalaştırılmasında Son Gelişmeler ........................................ 115
..... – Temkinli, Terbiyeli ve Uslu Bir Gazete: ŞalomGazetesi ............................................ 118
• .. Gazete Hakkında Temel Bilgiler ........................................................................... 118
• .. Gazete ile Tanışma ................................................................................................ 124
• .. İnsan Hakları Derneği ve ŞalomGazetesi ............................................................ 127
• .. Otosansür ............................................................................................................... 128
• .. İvo Molinas Bana Neden Kızdı? ............................................................................ 132
..... – Türk Yahudi Toplumunun Yayınlarıma Tepkisi .......................................................... 134
..... – "Anlaşılamama" Meselesi ............................................................................................ 136
..... – "Cesur Adam" Meselesi ............................................................................................... 137
..... – "Karamsarlık" Meselesi ................................................................................................ 138
..... – Tarih Yazımı ve "Nesnellik" Meselesi .......................................................................... 142
..... – "İsrail'e Nasıl Bakıyorsunuz?" ...................................................................................... 143
..... – "Geniş Toplum"a Açılma Teşebbüsü ......................................................................... 144
..... – Mavi Marmara Krizi ve Yeniden Susma - Mayıs 2010 .............................................. 145
..... – Kurtlar Vadisi Filistin Filmi - Ocak 2011 ...................................................................... 148
..... – İsrail-Hamas Savaşı - 8 Temmuz - 26 Ağustos 2014 ................................................. 150
..... – Aksa Tufanı Saldırısı ve İsrail-Hamas Savaşı - Ekim 2023 ......................................... 156
..... – "Self-hating Jew" – "Kendinden Nefret Eden Yahudi" .............................................. 164
B-. "HUZURLU YAŞAM" STRATEJİLERİ ........................................................................ 170
..... – "Kayades" Meselesi ...................................................................................................... 170
..... – "Low Profile" Felsefesi ................................................................................................. 174
..... – Apolitik Olma Felsefesi ................................................................................................ 175
..... – "Yeni Türkiye"de Apolitik Olma ................................................................................... 176
C- . GENÇ YAHUDİ NESLİN TEPKİSİ ................................................................................ 180
..... – Sinagog Saldırılarının Onuncu Yıl Anma Töreni - 2013 .............................................. 180
..... – Avlaremoz Çevrimiçi Platformu'nun Kuruluşu - 2016 .............................................. 183
• .. Mahlas Kullanan Yazarlar ...................................................................................... 185
• .. Avlaremoz'un Türk Yahudi Toplumu İçinde Yarattığı Rahatsızlık ...................... 186
• .. Avlaremoz'un Zaafları ........................................................................................... 188
•... Avlaremoz'un Faydalı Yanları ............................................................................... 190
• .. Avlaremoz'dan Ayrılanlar ..................................................................................... 191
• .. "Dayanışmacı Cephe" Kurma Fikri ....................................................................... 192
D- TÜRKLER VE YAHUDİLER: MESAFELİ VE NAZİK BİR İLİŞKİ ............................. 195
..... – Diasporada Yahudi Kalabilmek ve İsrail'e Sevgi Beslemek:
İşte Bütün Mesele Bu .................................................................................................. 195
..... – "Dernekler Meselesi" ................................................................................................... 197
..... – Dernekler Arasında Eşitlerin Birincisi: Fakirleri Koruma Derneği ............................. 199
..... – Çifte Sadakat Meselesi ................................................................................................. 203
..... – "Los Vedres" ................................................................................................................. 204
..... – "Este Puevlo No Se Aze Benadam" – "Bu Millet Adam Olmaz" ............................... 206
..... – Ürkeklik, Korku, Yılgınlık, Paranoya ............................................................................ 211
..... – Dijital Çağın Meydan Okuması – Debarkader Haberleşme Kümesi ......................... 220
..... – Onlarca Yıldan Beri Değişmeyen Bir Yazlık Mekânı: Adalar ...................................... 223
..... – "Yerlileşmek"- "Türkleşmek" ....................................................................................... 226
..... – Türk Yahudi Toplumu ile İsrail'deki Türkiyeli Yahudiler Arasında Gerginlik ........... 227
E- . ARŞİVLER MESELESİ ................................................................................................... 230
..... – Hahambaşılık Arşivleri .................................................................................................. 230
..... – 500. Yıl Vakfı Arşivi ....................................................................................................... 232
..... – Susmayı Tercih Edenlerden Örnekler ......................................................................... 238
F- . TÜRK VE YAHUDİ TOPLUMLARI ARASI İLİŞKİLER ........................................... 241
..... – "Kültürlerarası Diyalog" Masalı ................................................................................... 241
..... – Sıkça Sorulan Sorular - Sıkça Rastlanan Davranışlar .................................................. 242
5- AYDINLAR ÂLEMİ VE BEN ......................................................................................... 244
..... – Nasıl Algılandım? .......................................................................................................... 244
..... – "Programa Bir Yahudi Davet Edelim" ......................................................................... 249
..... – "Cemaat Ne Düşünüyor?" ........................................................................................... 250
..... – Fert Yok, Cemaat Mensubiyeti Var ............................................................................. 251
..... – Yeni Şafak Gazetesi ve Ben .......................................................................................... 255
..... – Adnan Hocacılar ve Ben ............................................................................................... 258
..... – "Suriye'de Yakalanan Türkiyeli Ajan" Hikâyesi .......................................................... 259
..... – Rıfat Bali'in Klonu: Rafet Ballı ..................................................................................... 261
..... – Haziran 2020 - Deutsche Welle'nin Belgeseli ............................................................ 264
..... – Solcular, Liberaller ve Ben ........................................................................................... 268
6- KOMPLO ZİHNİYETİ VE BEN ..................................................................................... 269
..... – Yıl 2004 – Atilla Akar ve Yazısı ..................................................................................... 269
..... – Yıl 2006 – "Balat Fırınları" Meselesi ............................................................................ 270
..... – Yıl 2006 – "Atatürk'ün Dine Bakışı" Makalesi ............................................................ 274
..... – Yıl 2017 – "Latife Hanım'ın Atatürk Hakkındaki Mektubu" Meselesi ...................... 276
7-. ANTİSEMİTİZMİ KEŞFEDİYORUM .......................................................................... 279
..... – Farkına Varış ................................................................................................................. 279
..... – 30 Ekim 2003 – Kanal 7'de "Antisemitizm" Konulu Tartışma Programı .................. 280
..... – Şubat 2004 – Ahmet Kekeç'in Yazıları ........................................................................ 283
..... – Ekim 2004 – "Antisemitizme Sıfır Tahammül" Bildirisi ............................................. 288
..... – Temmuz 2009 – Oray Eğin'in Yazısı ............................................................................ 290
..... – Liberaller, Solcular ve Antisemitler ............................................................................ 293
..... – Ekim 2004 – Ümit Kıvanç ile Polemik ........................................................................ 295
..... – Birikim Dergisinin Tepkisi ............................................................................................. 297
..... – Kasım 2023 – Facebook Platformunda Bir Tartışma ................................................. 299
..... – Antisemitizmin Olağanlaşması .................................................................................... 306
..... – Akit Gazetesi ve Aydınlar ............................................................................................. 316
..... – Antisemitizm, Medya ve Türkiye ............................................................................... 318
..... – Antisemitizmle Mücadele ve Türk Yahudi Toplumu ................................................. 319
..... – Abdurrahman Dilipak ile Diyaloga Girme ................................................................... 324
..... – Antisemitizmle Mücadele: Nafile Bir Çaba ................................................................ 325
..... – Genç Yahudi Aktivist Yetiştirme Teşebbüsleri ........................................................... 331
..... – Faydam Oldu mu? ........................................................................................................ 332
8- KRONİK BİR MESELE: İNTİHALLER VE ANONİMLEŞTİRMELER ..................... 332
..... – Ayşe Hür Vakası ............................................................................................................ 333
..... – Diğer Örnekler .............................................................................................................. 336
..... – Hakan Akdoğan Davası – 2007-2012 .......................................................................... 338
..... – Halit Kakınç Davası – 2012-2023 ................................................................................. 339
9- "DÜRÜST TÜRKLER" VE AZINLIKLAR .................................................................... 343
..... – Silvyo Ovadya Örneği ................................................................................................... 344
..... – İvo Molinas Örneği ....................................................................................................... 345
..... – Raffi Hermonn Örneği .................................................................................................. 346
..... – Denis Ojalvo Örneği ...................................................................................................... 348
..... – İzzet Özdoğan Örneği ................................................................................................... 348
10- SİYASET ÂLEMİ VE TÜRK YAHUDİLERİ ............................................................... 350
11- ERMENİ SOYKIRIMI VE TÜRK YAHUDİ TOPLUMU ........................................... 354
..... – Türkiye Ermeni Toplumunda Canlanma ..................................................................... 354
..... – Türk Yahudi Toplumunun Tavrı ................................................................................... 355
12- HRANT DİNK, AGOS GAZETESİ VE BEN ................................................................. 362
..... – Tanışma ......................................................................................................................... 362
..... – Salkım Hanım'ın Taneleri Filmi ve Karakterin Değişimi Meselesi ............................ 362
..... – Ermeni Popüler Kültüründe Antisemitizm ve Hrant Dink ......................................... 366
..... – Hrant Dink'in Söylemi .................................................................................................. 370
..... – AgosGazetesi ................................................................................................................ 372
13- AHBAP İLİŞKİLERİ – BİR ÖRNEK VAKA: TOPLUMSAL TARİH DERGİSİ ....... 374
..... – Örnek Vaka 1 – "Atatürk'ün Dine Bakışı" Makalesi ................................................... 374
..... – Örnek Vaka 2 – Yayınlanmayan İtiraz Yazım .............................................................. 375
14- ILGAZ ZORLU VAKASI ............................................................................................... 376
..... – Tanışmamız ................................................................................................................... 376
..... – Evet Ben Selanikliyim Kitabı ......................................................................................... 377
..... – Arkadaşlığımızın Sona Ermesi ...................................................................................... 377
..... – Aleyhime Açtığı Dava ................................................................................................... 378
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BİR İMKÂNSIZLIK:
"TÜRK" OLARAK KABUL EDİLMEK ..................................... 381
..... – "Türk" Olarak Kabul Edilememe Meselesi ................................................................. 381
..... – "Yeni Türkiye"den Manzaralar .................................................................................... 382
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YURTDIŞINA GÖÇ
..... – "Türkiye'den Çekip Gidenler" ...................................................................................... 387
..... – İşinde Gücünde Olan TürkYahudileri ........................................................................ 389
..... – Gelecek Nelere Gebe? ................................................................................................. 389
SON SÖZ .................................................................................................................................. 393
EK / FAKİRLERİ KORUMA DERNEĞİ BAŞKANI'NIN BİR EV TOPLANTISINDA YAPTIĞI KONUŞMANIN METNİ – 12 KASIM 1985 395
KAYNAKÇA .............................................................................................................................. 399
DİZİN ....................................................................................................................................... 425