Türkçe mizah gazetesi Zvarcakhos “Latifeci,” Ermeni harfleriyle İstanbul’da yayınlandı.
Bazı kaynaklara göre 1855’te yayına başlayan bu gazete, elimizdeki bulgulara göre Osmanlı mizah basınının İstanbul’daki ilk Türkçe mizah gazetesi/dergisi…

Ve ilk karikatür yayınlayan mizah gazetesi… Ne var ki yeterli ilgiyi görmeyen bu gazeteye ayrılmış bir çalışma yoktu.
Zvarcakhos’un günümüze ulaşmış, erişilebilen sınırlı sayılarından 25 Ekim 1856 tarihli 1. sayısının ilk kez incelendiği ve 3. sayısına da eğilen bu çalışma, gazetenin Türkçe harflere aktarılmış metnine de yer veriyor. İlk dönem Osmanlı mizah basını tıpkı çok dilli yazı sistemleri gibi dolaşık, ortak bir tarihsel süreci paylaşıyordu. Bu inceleme, Zvarcakhos’u Osmanlı ilk dönem mizah basınının bir bileşeni olarak ele alıyor.
İstanbul ve Büyükada’daki günlük yaşamın eğlenceli bir resmini çizerek “alafranga” konusunu eksenine alan Zvarcakhos mizah basınının ilk dönemine, bu yüzyıldaki sosyal dönüşüme, baskın ideolojiye ve düşünce dünyasına dair bazı ipuçları sunuyor.

Künye

İÇİNDEKİLER 

Kısaltmalar ................................................................................................  9

Ermenice-Türkçe Harf ve Noktalama İşareti
Çevirisi ..................................................................................................  11

Önsöz ve Teşekkür ..................................................................................  13

1. . Giriş:
Mizah Basınının Başlangıcı, Ermeni Harfli Türkçe ve Zvarcakhos.....  19

2. . Zvarcakhos'un Konuları: Alafranga.....................................................  47

3... Zvarcakhos'un Politik Duruşu ve Eleştiri Hedefleri............................  71

4. . Sonuç.....................................................................................................  91

Zvarcakhos: Türkçe Harflere Aktarılmış
Ermeni Harfli Türkçe Kısım...................................................................  95

Mukaddeme-i Gazete.................................................................................  99

Büyük Ada..................................................................................................  100

Hazır Cevap...............................................................................................  106

Ek 1.Zvarcakhos, 1. Sayı Görselleri.........................................................  109

Ek 2. Zvarcakhos, 1. Sayı Karikatürleri: ADALAR....................................  113

Ek 3. Zvarcakhos, 3. Sayı Karikatürleri: ALAFRANGA.............................  117

Ek 4. Terakki, 4. Sayı.................................................................................  118

Ek 5.Boşboğaz Bir Âdem:Görseller........................................................  119

Ek 6. Ermeni Harfli Türkçe Mizah Gazeteleri: Görseller .......................  122

Ek 7. Ermenice Mizah Gazeteleri: Görseller...........................................  129

Ek 8. Hayal, Karikatür: Osmanlıca Dil Eğitimi.........................................  134

KAYNAKÇA.................................................................................................  135

DİZİN..........................................................................................................  145